zondag 23 augustus 2020

fan in âldfeint en in fisk



Op in komelkerij oan de Grêft wenne eartiids in âldfeint tegearre mei wat bisteboel. Net allinne yn it bûthús wenne syn fee, ek yn it frije fjild hie er syn folkje omrinnen, fleanen as swimmen. Sa ek op en yn de feart foar hûs.
Op it stalt himmele er alle dagen syn ienige bus. Al in pear dagen hie, wylst er hjirmei dwaande wie, in fiskje om him hinne tsjoend. Wat boartlik hie er mei de hân wetter nei him spatten mar it fiskje wie net fuortgien. It swypke allinne wat mei it sturtsje.
Doe’t dit in lytse wike oanholden hie tocht er, as er der moarn wer is jou ik him wat te fretten. De oare deis naam er wat âlde bôle mei nei it stalt. En ja hear, stipt op tiid wie it fiskje der wer. Hy goaide foarsichtich it plaske yn parten nei it fiskje mar ynstee fan dat dy it opiet, sobbe it der wat oan, iet it net op. De âldfeint tocht, dan moarn ris in wjirm besykje. Ek de wjirm woe it bistje gjin bek op sette. Op jirpels net, ek net op kâlde pankoek.
Op in moarntiid hie er foar it bushimmeljen earst aaifandele en se neist him op it stalt lein. In wynaai seach frjemd út de doppen en hy smiet it de feart yn en ferdomd, ien hap fan syn maat en fuort wie’t aai. Wat bist ek in sinnige ferrekkeling, tocht de âldfeint by himsels.

Mar beide like wûnder as wat, hiene inoar fûn en de âldfeint fuorre de fisk dy’t útgroeide ta in mânske snoek. Ut de hân krige de fisk alle dagen in aai. Dit gie jier yn jier út, oant it bist op it lêst eltse kear in snies aaien friet. Aaien jouwe machten dat foardat er der erch yn hie wie it in dier wurden mei in ûnhurich grutte bek mei in ôfgryslik skerp gebit. Op it brede farwetter koe er eins net mear keare om werom te gean nei wêr’t er weikaam wie. Hy swom dan ek fan it stalt fierder nei de krusing fan Grêft en Langesleat. Dêr swaaide er. As groet joech er op de weromreis efkes in fûleindige swiper mei syn mânske sturtfin en knypeage nei him. It wetter spatte omtrint oer de polderdyk en de âldfeint lichte glimkjend de pet.

Wie ‘t farwetter by't winter tichtferzen dan helle er syn miel mei de kop troch it wek dat kapt wie. Foar it bushimmeljen, sa’t er sei. Mar sels wist er bliksemse skoan wêrom. Dit selskip yn syn fierders stille wrâld soe er ommers min misse kinne. Se hiene tegearre tige ferhelderjende petearen, sa by it stalt sei er.
Oant dy moarntiid dat it kwik foar de safolste dei op rige ûnder de -20°C oanjûn hie. Krapoan twa oeren hie er yn it iiskâlde wetter op syn ienigste bus ombjint. Syn maat wie nóch net mei de kop troch it wek kaam. Dit gie in foech fjirtjin dagen sa. Oant op ien fan syn streuperstochten oer tichtferzen petgatten grutte luchtbûlen him it paad wiisden. 
Under it iis fan Neeltsjemuoisgat stoaren eagen as teepantsjes him brutsen oan.
   
Ytlike jierren letter fûnen reidsnijers yn it opfeartsje nei Neeltsjemuoisgat, stiif yn it grûniis beferzen, in ûnhuerich grutte snoek mei in kop en in bek dêr’t de grize harren fan oer de grouwe gie. Doe’t de winter wat op syn retoer wie, hat ien fan harren de snoek útkapt en meinaam. De kop hat er prepareare en hinget no al wer jierren by him thús oan it sket. Want it koe ommers hast net oars - sa'n bysûnder eksimplaar moast wol neiteam wêze fan de fisk fan dy wûndere âldfeint eartiids.

Nei in âld ferhaal fan Jelle de Wal
en in snoekekop fan Tjibbe de Jong